AKDENÄ°Z VE EGE’DEN SONRA MARMARA’DA TOPLU PÄ°NA ÖLÃœMÃœ

TÃœRKÄ°YE Deniz AraÅŸtırmaları Vakfı (TÃœDAV) BaÅŸkanı Prof.Dr. Bayram Öztürk, Akdeniz’e özgü, kısmen Ege ile Marmara Denizi’nde yaÅŸayan bir yumuÅŸakça türü pinaların bir parazitin yanı sıra aşırı avlanma, kirlilik ve doÄŸal habitatının yok edilmesi nedeniyle giderek yok olduÄŸunu vurguladı. Prof.Dr. Öztürk, daha önce Akdeniz ve Ege’de görülen toplu pina ölümlerinin Marmara Denizi’ne de sıçradığı belirtildi.Ä°stanbul Ãœniversitesi (Ä°Ãœ) Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Ãœyesi ve TÃœDAV BaÅŸkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk, Akdeniz ve Ege’den sonra Marmara Denizi’nde pinaların ölmeye baÅŸladığını söyledi. Prof.Dr. Öztürk. DHA muhabirine şöyle dedi: ‘Pinalar, bütün Akdeniz’de ölüyor. Ä°spanya, Fransa, Ä°talya, Yunanistan’ın ardından Türkiye’de de pinalar ölmeye baÅŸladı. Akdeniz, Ege ve son olarak Marmara’da bunu tespit ettik. Marmara’da Erdek’te yaptığımız dalışlarda 100’ün üzerinde pina saymıştık, 8 tane kalmıştı. Dolayısıyla yüzde 90’lık bir toplu ölüm görüyoruz.  Gökçeada’da da durum aynı. Bu yaz orada yaptığımız araÅŸtırma ve dalışlarda yüzde 80 oranında pina ölümü gördük. Pinaların ölüm nedeni; bir tür parazit; Pina paraziti. Ancak, kirlenme de bunda etken. Marmara Denizi. Ege  baÅŸta olmak üzere ölümler giderek artıyor.’Ä°ZLEME PROJESÄ° GEREKProf.Dr. Öztürk, pina ölümleri ile ilgili mutlaka izleme projesi hazırlanması gerektiÄŸini, bunun üzerinde çalıştıklarını anlattı. TÃœDAV BaÅŸkanı Prof.Dr. Bayram Öztürk, pinaların endemik canlılar olduÄŸunu ifade ederek şöyle devam etti: ‘Endemik canlılar; sadece belirli bölgede yaÅŸayan/yetiÅŸen, dünyanın baÅŸka yerinde yaÅŸama/yetiÅŸme ihtimali olmayan, yöreye özgü türlerdir. Pinalar da, Akdeniz, Ege ve Marmara’ya özgü canlılardır, bu nedenle endemik koruma altında türlerdir. Üçüncüsü; pina içinde ve dışınca onlarca canlı yaşıyor. Yani birçok türe ev sahipliÄŸi yapıyor. Habitat niteliÄŸi taşıyor. Bunun ötesinde pinalar eko sistemde önemli. Çünkü suda süzme, filtrasyon görevi görüyorlar. 40 seneye kadar yaÅŸayabiliyor ve 80 santim kadar olabiliyorlar. Dolayısıya korunması gereken tür bunlar. Bunun için çaba sarf etmemiz gerekiyor. Bunların izlenmesi lazım. Mesela Marmara’da pinalar nerede ölüyor nerelerde ölmüyor. Ölmeyen yer var mı? Ege Denizi’nde, Akdeniz’de nerelerde ölüyor, hangi derinliklerde ölmüyor. Bütün bunların izlenmesi lazım. Ä°zleme, ölçüm, araÅŸtırma yapmadan yorum yapmak sadece spekülasyondur ve bu bilimin iÅŸi deÄŸildir.’ÖLÃœMLER HIZLANDIAvrupa BirliÄŸi’nin (AB) korunan türler listesinde yer alan, Latince ismi ‘Pinna nobilis’ olan, uzun yaÅŸam süresine sahip olan ve üreme çağına ulaÅŸması yıllar alan bu yumuÅŸakça türünde, son 4 yılda büyük artış kaydedildi. Prof.Dr. Bayram Öztürk ile birlikte Erdek Plajı bölgesinde dalış yapan  Erdek Dalış Kulübü eÄŸitmeni Osman Benli de pina ölümlerinin Çanakkale BoÄŸazı’ndan sonra Erdek’te görüldüğünü ifade ederken, ‘100 metrekarelik dalış bölgemizde 1 Kasım’da 135 pina saydık. 1 ay sonra sadece 10’unun kaldığını belirledik. Burada toplu pina ölümleri var’ dedi.’BAÅžIMIZ SAÄž OLSUNöMuÄŸla’nın Bodrum Ä°lçesi’nde dalış merkezi iÅŸletmecisi ve eÄŸitmeni Kenan DoÄŸan da  son 3 yılda pinaları göremediklerini, bunun Akdeniz’de yaygınlaÅŸan bir virüs veya bakteriden kaynaklandığını duyduklarını anlatırken şöyle dedi: ‘Daha önce 10-30 metre derinliklerde sık karşılaÅŸtığımız su altına renk katan ayrıca su altında deniz suyunu süzerek denizin temizliÄŸine önemli katkı saÄŸlayan pinalar artık yok. Deniz çayırları arasında boÅŸ pina kabuklarına rastlıyoruz. Bunlar da denizin getirdiÄŸi tahribatla yok olmak üzereler. Artık canlı deÄŸiller. Ä°nÅŸallah ilerleyen tarihlerde onları tekrar görmeyi umut ediyoruz. Başımız saÄŸ olsun; su altına renk katan pinamız artık Bodrum kıyılarında yok. Sadece Bodrum kıyıları deÄŸil. Aldığımız haberlere göre Akdeniz, Ege’nin hiçbir yerinde artık pina yok. YapabileceÄŸimiz ne var bilemiyorum. EÄŸer yababileceÄŸimiz bir ÅŸey varsa yapmak isteriz.’

Bir önceki yazımız olan Muğla'da tarihi eser kaçakçılığı operasyonunda bir kişi yakalandı başlıklı makalemizde Adaköy, Aslanapa ve Güncel hakkında bilgiler verilmektedir.